logo
logo
  • مالپه‌ر
  • ساخله‌میا خوراكى و پاقژی
    • مالا خو دا

      • پژاندنا خوراکی
      • ساركرن و قەرساندن
      • پاقژكرن و تافیلكرن
      • پیسبوونا لێک گۆهارتن

      كرین و خوارن

      • هەستیاری و بێهنتەنگی
      • مێژوویێن ب سه‌رڤه‌چوونێ
      • تاوانێن خوراکی
      • هه‌لسه‌نگاندنا رێژەیا پاقژییا خوراکی

      ژه‌هربوونا خوراكی

      • کەمپیلوبەکتر – Campylobacter
      • لیستیریا – Listeria
      • سالمونیلا – Salmonella
      • هەپیتایتێس – Hepatitis E virus
      • ئی کۆلای – E. coli

      شیره‌تێن خوراكێ ساخله‌م

      • کانابیدیول – Cannabidiol
      • نوروفيروس – Norovirus
      • ڤەخوارنا شیرێ خاڤ
      • ئەکریلامید – Acrylamide
      • تیشكێن زیانده‌ر د خوراکی دا
      • زێده‌كیێن خوراکی
      • زرنیخ ناڤ برنجی
      • بێرگه‌ر

  • ده‌رباره‌ى مه‌
  • په‌یوه‌ندى
  • بابه‌تێن ساخله‌مێ
  • مالپه‌ر
  • ساخله‌میا خوراكى و پاقژی
    • مالا خو دا

      • پژاندنا خوراکی
      • ساركرن و قەرساندن
      • پاقژكرن و تافیلكرن
      • پیسبوونا لێک گۆهارتن

      كرین و خوارن

      • هەستیاری و بێهنتەنگی
      • مێژوویێن ب سه‌رڤه‌چوونێ
      • تاوانێن خوراکی
      • هه‌لسه‌نگاندنا رێژەیا پاقژییا خوراکی

      ژه‌هربوونا خوراكی

      • کەمپیلوبەکتر – Campylobacter
      • لیستیریا – Listeria
      • سالمونیلا – Salmonella
      • هەپیتایتێس – Hepatitis E virus
      • ئی کۆلای – E. coli

      شیره‌تێن خوراكێ ساخله‌م

      • کانابیدیول – Cannabidiol
      • نوروفيروس – Norovirus
      • ڤەخوارنا شیرێ خاڤ
      • ئەکریلامید – Acrylamide
      • تیشكێن زیانده‌ر د خوراکی دا
      • زێده‌كیێن خوراکی
      • زرنیخ ناڤ برنجی
      • بێرگه‌ر

  • ده‌رباره‌ى مه‌
  • په‌یوه‌ندى
  • بابه‌تێن ساخله‌مێ
logologo
  • مالپه‌ر
  • ساخله‌میا خوراكى و پاقژی
    • مالا خو دا

      • پژاندنا خوراکی
      • ساركرن و قەرساندن
      • پاقژكرن و تافیلكرن
      • پیسبوونا لێک گۆهارتن

      كرین و خوارن

      • هەستیاری و بێهنتەنگی
      • مێژوویێن ب سه‌رڤه‌چوونێ
      • تاوانێن خوراکی
      • هه‌لسه‌نگاندنا رێژەیا پاقژییا خوراکی

      ژه‌هربوونا خوراكی

      • کەمپیلوبەکتر – Campylobacter
      • لیستیریا – Listeria
      • سالمونیلا – Salmonella
      • هەپیتایتێس – Hepatitis E virus
      • ئی کۆلای – E. coli

      شیره‌تێن خوراكێ ساخله‌م

      • کانابیدیول – Cannabidiol
      • نوروفيروس – Norovirus
      • ڤەخوارنا شیرێ خاڤ
      • ئەکریلامید – Acrylamide
      • تیشكێن زیانده‌ر د خوراکی دا
      • زێده‌كیێن خوراکی
      • زرنیخ ناڤ برنجی
      • بێرگه‌ر

  • ده‌رباره‌ى مه‌
  • په‌یوه‌ندى
  • بابه‌تێن ساخله‌مێ
  • مالپه‌ر
  • ساخله‌میا خوراكى و پاقژی
    • مالا خو دا

      • پژاندنا خوراکی
      • ساركرن و قەرساندن
      • پاقژكرن و تافیلكرن
      • پیسبوونا لێک گۆهارتن

      كرین و خوارن

      • هەستیاری و بێهنتەنگی
      • مێژوویێن ب سه‌رڤه‌چوونێ
      • تاوانێن خوراکی
      • هه‌لسه‌نگاندنا رێژەیا پاقژییا خوراکی

      ژه‌هربوونا خوراكی

      • کەمپیلوبەکتر – Campylobacter
      • لیستیریا – Listeria
      • سالمونیلا – Salmonella
      • هەپیتایتێس – Hepatitis E virus
      • ئی کۆلای – E. coli

      شیره‌تێن خوراكێ ساخله‌م

      • کانابیدیول – Cannabidiol
      • نوروفيروس – Norovirus
      • ڤەخوارنا شیرێ خاڤ
      • ئەکریلامید – Acrylamide
      • تیشكێن زیانده‌ر د خوراکی دا
      • زێده‌كیێن خوراکی
      • زرنیخ ناڤ برنجی
      • بێرگه‌ر

  • ده‌رباره‌ى مه‌
  • په‌یوه‌ندى
  • بابه‌تێن ساخله‌مێ

كێمكرنا گه‌ێشا سه‌نگێ مروڤى – نه‌هێلانانا چه‌ورێ زكى

Foods & Life
11/06/2020
0
10

لدیف پێزانیێن هاتینه‌ توماركرن ژ لاێ زانا و شاره‌زایێن خوراكى و رجیمێ ڤه‌، ژ بوو كێمكرنا گه‌ێشا سه‌نگێ مروڤى “نه‌هێلانانا چه‌ورێ زكى”.

گه‌له‌ك ڤه‌كولێنێن زانستى دسه‌لمینن و دیاردكه‌ن كو هه‌بوونا رێژه‌یه‌كا زێده‌ ژ چه‌ورى (دهونات) ل نافتە‌نگا مروڤێ نیشانیێن هه‌بوونا ئاریشا و مه‌ترسێ یه ل سه‌ر ساخله‌میا مروڤى. كو ئه‌ڤه‌ ب تایبه‌تێ ل وان كه‌سان ئه‌وێن چه‌ورێ زێده‌ هه‌یى دناڤ زكى دا و ل ده‌ور وبه‌رێن ئه‌ندامیێن دناڤ زكى دا. به‌روڤاژی ژ چه‌ورێ لبن پیستى ڤه‌، چه‌ورێ سه‌ر ئه‌ندامێن دناڤ زكى دا كو دكه‌ڤیته‌ دناڤ دا و ل ده‌وروبه‌رێن ئه‌ندامیێن گرنك دزكى دا.

چه‌ورێ ل سه‌ر ئه‌ندامیێن دناڤ زكى دا دبنه‌ سه‌رچاوێ كه‌دی كولكا (مصدر تغذية الالتهابات)، كو پالده‌ره‌كى به‌رناسێ بدانعمرى و نه‌خوشیا نه‌. كو ئه‌ڤ نه‌خوشیه‌ گرێدانه‌كا سه‌ره‌كى و ئێكسه‌ر هه‌نه‌ ب نه‌خوشیێن شه‌كرێ جورى 2، فشارا خونێ (ضغط الدم)، نه‌خوشیێن دلى، هنده‌ك جورێن په‌نچه‌شێرێ.

سترێس و كوالتیا خه‌وا نه‌ باش ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كى نه‌ بو دروست بوونا چه‌ورێ لسه‌ر ئه‌ندامێن له‌شی یێن زكى دا، وه‌رزش و هنده‌ك خارن هاریكاریه‌كا به‌رچاڤ هه‌نه‌ بو نه‌هێلانا مه‌ترسیا چه‌ورێ زكى. ڤه‌كولێن تایبه‌ت هاتینه‌ ئه‌نجامدان ل سه‌ر سسته‌مێ خوارنى (میدیتیریان دایت) كو ژ نه‌هـ مادده‌یان پێك دهێت. كو زێده‌كرنا خورانا كه‌سكاتیا ، فێقى و گه‌نمێ ساخ، جورێن خێزانا باقلكا، جه‌ره‌زا، و ماسى، زێده‌كرنا خوارنا دهنێ تاكى، وه‌ك زه‌یتا زه‌یتونا و ئه‌ڤوكاتو، و كێم كرنا خوارنا گوشتێ سور.

هنده‌ك خوارن نیشانیێن به‌رچاڤ هه‌نه‌ بو كێم كرنا ئاریشا چه‌ورێ نافته‌نگێ، كو ل خوارێ پێنچ ژ وان خوارنا دهێنه‌ باس كرن.

ئه‌ڤوكاتوو

دبێژنێ “بهێترێن خواركێ مالێ” كو رێژه‌یه‌كا زور به‌رچاڤ تێدا هه‌نه‌ هه‌ر ژ دهنى و فایبه‌رى (الیاف)، ئه‌نتى ئوكسدنت، و كه‌له‌گ ژ ڤیتامینا و كانزایێت مفادار بوو له‌شی وه‌ك پوتاسیووم، كانزایێن پالپشتیا بهێزكرنا چالاكیا دلى و رێكخستنا فشارا خوینێ ژ به‌ر كو زێده‌ ده‌ركرنا (سودیوومى) و ئاڤا زێده‌ ژ له‌شى.

جه‌ره‌ز

چه‌ره‌ز پێكهاتێ سه‌ره‌كى یه‌ د سسته‌مێ (میدیتیریان دایت) دا، كو چه‌ور ساخله‌م بو له‌شی دابین دكه‌ت، هه‌ر وه‌سا پروتینێ رووه‌كى، ئه‌نتى ئوكسدنت، فایبه‌ر، و زوربه‌یا ڤیتامینا و كانزایا ژ وانا (كانزاێ مكنیسیووم) كو هاریكارێ مێشكى و هزرێ دكه‌ت، و باشكرنا كوالتیا خه‌وێ.

نیسك

ل هه‌مى جیهانێ نیسك دهێته‌ هژمارتن وه‌ك خارنه‌كا پێ ركابه‌ر و پلا نایاب. كو خارنه‌كا بێ مادده‌یا (گلوتینه)‌، هه‌ڤالا ژینگه‌هێ یه‌، گه‌له‌ك شێوا دهێته‌ بكارئینان، و خارنه‌كا خوشه‌. نیسك یا پره‌ ژ پروتینێ رووه‌كى، كانزایا، ڤپیتامینا، و ئه‌نتى ئوكسدنت، و رێژا هه‌ره‌ مه‌زنا فایبه‌رى کو دهێتە بناڤکرن پاشاێ فایبەری.

گه‌نمێ ساخ

سسته‌مێ كیتو و پالیو گه‌له‌ك كه‌س دڤان هه‌ردوو سسته‌ما خارنا گه‌نمێ قه‌ده‌غه‌كریه‌، به‌لێ گه‌نمێ ساخ زور یێ ساخله‌مه‌ دگه‌له‌ك رێكا دا، وه‌ك كێم كرنا چه‌ورێ زكى. د ڤه‌كولینێن نوى دا ل سه‌ر 2800 كه‌سان هاتیه‌ ئه‌نجامدان ل پروژێ (فراكمینهام هارت ستادی) كو ب سه‌ر (زانكویا بوستوون) ڤه‌یه‌، دیاركریه‌ كو گه‌نمێ ساخ هه‌ڤكاره‌ بو ژناڤبرنا چه‌ورێ بن پیستى و چه‌ورێ ل سه‌ر ئه‌ندامیێن زكى دا، به‌لى ئارێ گه‌نمى هێرایى، ئارێ سپی، برنج و پاستا، چه‌ورێ زكى زێده‌دكه‌ن.

ماسیا سه‌له‌مونا كیڤى

ڤیتامیێن (دی) زور یێ گرنكه‌ بو چالاكایێن ئه‌ندامیێن له‌شى، وه‌ك سسته‌مێ به‌رگێریا له‌شى، موكمیا هه‌ستى، ساخله‌میا هزرا و مێشكى. ڤه‌گولینا دیار كریه‌ و سه‌لماندیه‌ كو كێم بوونا رێژا ڤیتانیین (دی) د له‌شی دا دبیته‌ ئه‌گه‌رێ زێده‌بوونا چه‌ورى دبن پیستى دا و ل سه‌ر ئه‌ندامیێن دناڤ زكى دا بوو ئافره‌تان، و سه‌ر ئه‌ندامیێن دناڤ زكى دا بوو ره‌كه‌زێ نێر. كێم خوراك هه‌نه‌ كو ڤیتامیێن (دی) تێدا هه‌بن، كو باشترێن خوراك ماسیا سه‌له‌مونێ كیڤى یه‌، كو خارنا (114) گرام ژ سه‌له‌مونى رێژا 80% ژ پێدڤیا له‌شی روژانه‌ ژ ڤیتامیێن (دی) دابین دكه‌ت.

خارنا نانێ گه‌نمێ ساخ و ئه‌ڤووكاتوێ بو تێشتێ، و زلاته‌كا كه‌سكاتیا و گوشتێ سه‌له‌مونێ كیڤى بو فراڤینا، و خارنا هنده‌ك پاستا نوكا بو شیڤێ كو سسته‌مێ (میدیتیریان دایت) پێك دئینیت

خوراك
ڤیتامیین (سى) بهێزترین ڤیتامینه‌ دژ ب ڤایروسێ كورونایێ
10/06/2020
Prev
ڤه‌خارنا سهكا سێڤا وكێمكرنا سه‌نگێ له‌شێ مروڤى
16/06/2020
Next

Related items

xodik-org-virus-bacteria-immune-system
خوراك ساخله‌مى نه‌خوشی
13

هشیاربه‌… شه‌ش نیشانیێن هه‌ین كو به‌رگیریا له‌شى یا لاوازه‌

Foods & Life
xodik-org-workout
خوراك خوراكێن ساخله‌م ساخله‌مى
16

تێبنیێن خواركێ ساخله‌م كو زانستى هاتینه‌ سه‌لماندن

Foods & Life
ساخله‌مى و خوراك - خوديك
خوراك ساخله‌مى
18

ڤه‌خارنا سهكا سێڤا وكێمكرنا سه‌نگێ له‌شێ مروڤى

Foods & Life
1 Comment

Write a Comment Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

logo

خوديك / خوراك و ژیان

Free Quote
Call Us: +1 (941) 800-1977‬
SARASOTA, FLORIDA / United States
DUHOK, Kurdistan - KRG - Iraq
© 2020 Foods & Life powered by Kurdistan Page LLC & DVM CHIRA E. AMEDI
Resource & Licensed by Food Standards Agency/United Kingdom