(کەمپیلوبەکتر) جورەکێ بەکتیریایە دبیتە ئەگەرێ ژەهربوونا خوراکی “تسمم غذائي”، پرانیا ئەو کەسێن توشی ژەهربوونا خوراکی دبن ژ ئه‌گه‌رێ (کەمپیلوبەکتر) ب تەمامی و زیترین دەم ئاشنا دبن، بەلێ دهندەک کەسان دا دبیتە ئەگەرێ ئاریشێن تەندروستییێن گران و دەمدرێژ. زاروکێن کێمتر ژ ژیێ پێنج سالی و کەسانێن دانعەمر پتر د مەترسییێ دانە چونکە دبیت سیستەمێ بەرگریا وان یێ لاواز بیت.
(کەمپیلوبەکتر) ناهێته دیتن یان تام یان بهن کرن د خوراکی دا، بەلێ ئازارێن نه‌خوشیا وێ دبنه بیره‌وه‌ریه‌كا نه‌خوش بوو مروڤى.
چاوا (کەمپیلوبەکتر) بەلاڤە دبیت؟
ئێک ژ رێكێن سەرەکی گرتن و بەلاڤە بوونا ژەهربوونا (کەمپیلوبەکتر) ب پیسبوونا لێک گۆهارتنە ژ گوشتێ خاڤێ مریشکا، بو نموونە شوویشتنا مریشکا خاڤ دشێت (کەمپیلوبەکتر) بەلاڤە بکەت سەر دەستان، جل و بەرگان، رۆیێ ژ دەرڤەیێ دەوروبەران و ئامانێن خوارنێ.
(کەمپیلوبەکتر) هەروەسا دناڤ گوشتێ سور، شیرێ نە کەلاندی و ئاڤا نەپاقژکری دا هەنە. هەرچەندە دناڤ خوراکی دا گەشە ناکەت بەلێ ب ئاسانى بەلاڤە دبیت.
(کەمپیلوبەکتر) رێژەکا نزما ڤەگرتنێ هەیە رامانا وێ ئەوە ئەگەر دگەل چەند جورێن بەکتیریایێن دی پەیوەندی بکەت دێ نەخوشییا پەیداکەت، ئەڤە یا گرنگە بو وان کەسێن ژیێ بچیک یان کەسێن نەخوشییێن دەمدرێژهەبن.
خو پاراستن ژ (کەمپیلوبەکتر) ل مال
تو دشێی هاریکاریا پاراستنا خێزانا خو بکەی ژ (کەمپیلوبەکتر) ب رێکا سارکرنا خوراکی و خوارن پژاندنا مریشکێ ب رێکەکا دروست و خو دویرکرن ژ پیسبوونا لێک گۆهارتنێ و پاراستنا پاقژیا كه‌سایه‌تى.
سارکرنا خوراکی
بو سارکرنا خوراکی هەردەم بکە د بەفرگرێدا کو پێتڤییە (5°C) یان کێمتر بیت.
پژاندننا مریشکێ ب رێکەکا دروست
یا گرنگە ب رێکەکا دروست مریشکێ چێکەین ب رێکا دیڤچوونا چاوانیا پژاندنن و پلا گەرمییێ و دەمی، هەردەم بەرێخودان بو:
- گوشتێ مریشکێ ب تەمامی گەرم ببیت (ب تەمامی بهێتە کەلاندن).
- چ شوێنێن گوشتی رەنگێ پیڤازی نەبیت ددەمێ پارچە پارچەکرنی دا.
- ئاڤا گوشتی بخو نەمابیت.
خو پاراستن ژ پیسبوونا لێک گۆهارتن
خو پاراستن ژ پیسبوونا لێک گۆهارتن ب رێکا ئێكجار نە شوویشتنا مریشکێ و رێکگرتنا تێكه‌ل بوونا گوشتێ خاڤێ مریشکا دگەل خوراکێ ئامادەکری بو خوارنێ.
پاراستنا پاقژیا خو “How to wash your hands”، دێ هاریکارییا رێکگرتنا ڤەگۆهاستنا بەکتیریا تە دەست کری کەت بو ناڤ خوارنا خێزان و هەڤالان دا.
نه‌خوشێن خوراكى ب بەکتیریا
ئەو جورێ بەکتیریانە ئەوێن ژ خوراکی چێبوین. بەکتیریایێن خوراکا د ژین د ناڤەندا ئەندامێن چەندین گیانەوەرێن مالگوندی دا، ددەمێ خودان کرن یان سەرژێرن یان بەرهەمئینانێ دا دشێن بهێنە ڤەگۆهاستن بو
- گوشت
- هێک
- په‌له‌وه‌ر
- شیر
ئەو خوراکێن دی وەکی کەسکاتییا و فێقی و گیانەوەرێن دەریایێ دهێنە پیس کرن ب رێکا دەستکرن دگەل پیساتییا مروڤان و گیانەوەران، بو نموونە پیساتییا گیانەوەران ئەوا دهێتە ب کارئینان بو بهێزکرنا ئاخێ بو بەرهەمئینانێ یان ئاڤا پیسا (مەجارییا).
بەکتیریایێن نه‌خوشێن خوراكى دشێن بهێنە بەلاڤەکرن ب رێکا پیسبوونا لێک گۆهارتن، بو نموونە پێکڤە راکرنا (ئەمبارکرنا) خوراکا خاڤ و پژاندی بەکتیریا دێ هێتە ڤەگۆهاستن ژ خوراکا خاڤ بو خوراکا پژاندی.
ژبەرهندێ یا گرنگە بو دیڤچوونا:
هندەک بەکتیریایێن خوراکی دشێن بهێنە ڤەگۆهاستن ژ گیانەوەرێن ناڤ مالی دا د هێنە خودان کرن بو مروڤان و ژ مروڤەکی بو مروڤەکێ دی ب رێکا نەپاراستنا پاقژییێ، ئەڤەژی هندێ دگریت وەکی نەشوویشتنا دەستان ب رێکەکا دروست پشتی کارئینانا دەستئاڤێ یان پشتی سەرەدەری کرن گەل گیانەوەرێن ناڤمالێ.
