پرانیا شیرێ ڤەخارنێ ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ دهێتە کەلاندن ژبو نه‌هێلان وکوشتنا بەکتیریایێن زیاندار، به‌لى شیرێ خاڤ ناهێتە کەلاندن بەلکو راسته‌وخو ژ پروژێ گیانه‌وه‌را دهێته داگرتن بو بازارى.
ژێده‌رێن شیرێ خاڤ ل جیهانێ:
- چێلا
- پەز
- بزن
- گامێش
- هەسپ (ل هنده‌ك وه‌لاتا دهێته بكارئینان بو په‌نیرى و خارنیێن تایبه‌ت)
شیرەت سەر ڤەخوارنا شیرێ خاڤ و نیڤشكێ شیرى
شیرەت دکەین کو شیرێ خاڤ یان (نه‌گه‌لاندى) و نیڤشكێ شیرى كو بەکتیریایێن زیاندار ناڤدا هەبن کو دشێن ببنە ئەگەرێ ژەهربوونا خوراکی. ئەو کەسێن بەرگریا له‌شێ وان یا لاواز ب تایبەتی کو زیکا کارتێکرن لێدکەت تووشی ژەهربوونا خوراکی دبن و پێتڤییە نەڤەخون و بكارنه‌ئینن.
و ئەڤەژی ڤان دگریت:
- ئافره‌تیێن دووگیان
- زاروکێن شیردار (ساڤا) و زاروکێن بچوویک
- مروڤێن تەمەن مەزن
- ئەو مروڤێن بەرگریا له‌شى لاوازتر هەین وەکی نەخوشێن پەنجەشێرێ
ڤەخوارنا شیرێ خاڤ و یاسا
فروتنا شیرێ خاڤ و نیڤشكێ شیرى یاسایێ ماف پێدایە ل سه‌رانسه‌رى جیهانى هه‌نه. كو بهێنە فروتن ب تنێ ب رێکا ئێكسه‌ر بو مەزێخەری ب رێکا (لێ هه‌ر وه‌لاته‌كى یاسا و رێنمایێن خو هه‌نه ل دیڤ پێتڤى و بارێ گومه‌لایه‌تى وئابوریا خو):
- پروژێن بەرهەمئینانا شیری یێ تومارکری بیت، و یه‌كا فروتنا ئێكسه‌ر د ده‌رڤه‌یى پروژه‌ی دابیت، یان ل عمبارێ گشتى و هه‌ڤپشك بیت، دگه‌ل دیار كرنا ژێده‌رى
- فروشیار توماركری بن ل كومه‌لا و بازارێ جوتیارا
- ترومبێلێن تایبه‌ت بکاربینن بو بەلاڤکرنا و گه‌هاندنا شیری
- ئامیریێن فروتنا ئێكسه‌ر ل پروژێن
یاسایێ ماف نەدایە فروتنا شیرێ خاڤ و نیڤشكێ شیرى ب هەر شێوەکێ دی.
فروتنا شیرێ خاڤ و نیڤشكێ شیرى ب ئێکجاری قەدەغەکریە ل سکوتلاند.
ئەم چاوا کەسێن شیرێ خاڤ ڤەدخون دێ پارێزین؟
یاسایێن پاقژییێ د جهدانە بو پاراستنا بكارئینه‌رى، ئەو شیرێن خاڤێن ڤەخوارنێ بو فروتنێ پێتڤیە ژ:
- گیانەوەران یێ ساخلەم و پاقژبن ژ “تایا مالتایێ” و “نه‌خوشیا سلێ (تێكچوونا سیها)”
- پروژه ل دیڤ یاسا وريَنماييَن پاقژیێ و زانستى كاربكه‌ت و ب شێوەیەکێ به‌رده‌وام دهێتە ئەزمون کرن سالێ دوو جاران یان ل دیڤ پێدڤێ
- هاتبیتە رێز و ناسکرن ب هشیاریەکا تەندروستی یا گونجای
تێمێن ساخله‌میا ئاژه‌لى و ساخله‌میا گشتى دیڤچوون و تاقیكرنا نموونێن شیرێ خاڤ بكه‌ن، و چه‌ندین جارا بهێنه ئەنجامدان .
ژ لایێ تەندروستیا جڤاکی دڤێت ب شێوەیەکێ رێکوپێک دووبارە دیتنا کونترولا دکەین سەر ڤەخوارنا شیرێ خاڤ و نیڤشكێ شیرى، كو دڤێت پشتەڤانیا هەلبژارتنا بكارئینه‌رى بکەن بەلێ پێتڤییە وەکهەڤ بن دگەل پاراستنا تەندروستیا جڤاکی و ساخله‌میا گشتى.
